Epilepsi ve Psikoloji : Bipolar Bozukluk
Epilepsi ve psikoloji terimlerini bir araya getirip de bipolar bozukluk ile ilgili ufak bir araştırma yapmadan olmaz.
Araştırmayı severim. Araştırdıkça ne yaşadığını, ne yiyip ne içtiğini öğreniyor, etrafında neler oluyor, kendinden başka kimler neler yaşıyor, bilinçleniyor insan.
Bundan dört ay önce, bir dergide bipolar bozukluğu olan bir hastanın ropörtajını okudum. Önce hastalığı anlatmış daha sonra yaşadıklarını paylaşmıştı. Yavaş yavaş okudum hepsini. Anlamak istiyordum çünkü her kelimesiyle sanki beni anlatıyordu.
Ne yani bende bipolar bozukluk da mı vardı?
Epilepsi ve bipolar bozukluk arasındaki benzerlik üzerine araştırmaya yöneldim. Gelin beraber inceliyelim.
Bipolar bozukluk aynı zamanda manik depresif veya iki uçlu duygudurum bozukluğu olarak da biliniyor. İki ayrı hastalık dönemleriyle karakterize bir ruhsal bozukluk. Bu hastalık dönemlerinden bir tanesinde taşkınlık (mani), diğerinde ise çökkünlük (depresyon) bulunmakta. Hastalık dönemleri dışında ise hasta tamamen normale dönüyor. Sabit, sürekli ve dengeli bir ruh hali gözlemlenemeyen bir durum.
Hastalık dönemlerini inceleyelim, bakalım sizler de benim gibi bu duygudurumları yaşıyor musunuz.
Mani; taşkınlık dönemi olarak geçiyor. hastanın aşırı coşkulu olduğu dönemdir.
Hasta mani döneminde;
-Aşırı derecede enerjik hisseder-Sürekli heyecanlı hisseder
-Düşünceleri hızla değişir
-İyimserdir
-Odaklanmakta sorunlar yaşar
-Az uyur
-Hızlı konuşur
-Cinsel istekte artış gözlenir
-Aşırı neşelidir fakat çok hızlı sinirlenebilir
-İştah problemleri yaşar
-Dikkatsizdir.
Depresyon ise çökkünlük dönemi olarak geçiyor. Mani durumunun tam tersine hastanın aşırı mutsuz hissettiği bir dönemdir.
Hasta depresif döneminde;
-Enerjisiz hisseder-Unutkandır
-Ümitsizlik hissi barındırır
-Hiçbir şeyden zevk alamaz
-İştah problemleri olur
-Hep yorgundur
-Aileden ve yakın çevreden uzaklaşır
-Uyku esnasında sık sık uyanır
-İçe kapanıktır
-Kendini değersiz hisseder
-Az konuşur
-Keyif alarak yapılan faaliyetlere karşı ilgisizdir
-İntihara meyillidir, intihar girişiminde bulunabilir.
Her iki durumda da yaşanan belirtileri hayatımda en az bir kez yaşamışlığım var. İçimde bir bipolar barındırdığıma dair korku oluştu ister istemez. Çoğu doktor bu iki hastalığı birlikte ele alarak incelemiş. Dr. Sermin Kesebir, Dr. Sertaç Güven ve Dr. İsmail Koç tarfından yazılmış, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012 isimli akademik makalede bu konunun da ele alındığını görebilirsiniz. Makalede şöyle der, ''Epilepsi ve bipolar bozukluk bazı ortak özellikler paylaşmaktadır ve bu birlikteliğin birçok özelliğini ve tedavi yaklaşımlarını ele alan çok sayıda çalışma yürütülmüştür. Bu özelliklerden en önemlisi her ikisinin de döngüsel olup süregenleşmesidir.''
Bipolar, bu duygudurum bozukluklarını ''alevlenme, yatışma dönemleri'' ile yaşar ve normal dönemine geçer, epilepside de bu duygudurum bozuklukları ''psişik semptomlu basit parsiyel nöbet'' olarak gelir nöbetin bitişi ile sona erer.
Bipolar bozukluğu olan hastalara verilen tavsiyelere bakacak olursak, epilepsi hastalarının da uygulaması gereken şeyler olduğunu görebilirsiniz;
• Arkadaşlarınız, aile bireyleri veya eşinizle (şayet varsa) rahatsızlığınızı paylaşın.
• Mümkün olduğunca düzenli uyku uyuyun.
• Çok az alkol tüketin veya hiç tüketmeyin. Uyuşturucudan uzak durun.
• İşte ve evde stresinizi azaltın.
• Düzenli beslenin.
• Düzenli egzersiz yapın.
• Öfke ve depresyon (çökkünlük) gibi duygularla teker teker başa çıkmayı öğrenin.
Sonuç olarak okuduklarımızda kendimizi bulmamız oldukça normaldir. Yaşadıklarıma dayanarak sizlere şunu söylemek isterim; eğer bu duygudurumları belirgin bir halde yaşıyorsanız yakınlarınızla bu durumu mutlaka paylaşın ve duygu nöbetleri sırasında yalnız kalmamaya çalışın. Neşeli ve iyimser bir kişiliğim vardır benim, hiçbir sey düşünmezken birden çöküntüye uğrayıp herşeye nefretle baktığımı, etrafımda ne varsa yıkıp dökmek istediğimi, kendime zarar vermek istediğimi bilirim. Bu gibi durumlarda yalnız kalmamamız en iyisidir. Bugun kontrol edebildiğimiz beynimizi yarın da kontrol edebileceğimizi kim bilebilir?
Sevgiyle kalın...
Kaynaklar:
www.cappsy.org _ Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry 2012 - Dr. Sermin Kesebir, Dr. Sertaç Güven ve Dr. İsmail Koç
www.psikiyatri.org.tr _ Bipolar Bozukluk (İkiuçlu Bozukluk, Manik Depresif Hastalık)
www.npistanbul.com _ Erişkin Psikiyatri-Bipolar Bozukluk
Hayatında 1 kere tansiyonu,şekeri düşüp bayılmamış ben,2 sene önce epilepsi olduğumu öğrendim.Şimdi 30 yaşındayım ve o günden sonra psikolojim iyi değil.Sosyal hayatım büyük ölçüde etkilendi.Nöbet geçirme korkusuyla eskiden aktif olduğum bir çok etkinliğe katılmak istemiyorum.Ama bu hastalığı araştırıp yeni şeyler öğrenmek de bana iyi gelmiyor.Yokmuş gibi davranınca kendimi daha iyi hissediyorum.
YanıtlaSilYaşadıklarımız aynı. Evet yokmuş gibi davranıp unutunca daha mutlu daha huzurluyum. Ama nöbet anında ve duygudurum bozuklukları yaşadığımda kendimi cok savunmasız hissediyordum. Benim araştırmam bu şekilde başladı. 'Ben ne yaşıyorum, bunu neden yaşıyorum' sorularına yanıt aradım daha çok.
SilBu hastalığı tanıdıkça kendimi daha güçlü daha kontrollü hissettim. Yaşadığım değişik duygulara anlam verebildikçe stresten bir adım daha uzaklaştım. Epilepsi nöbetlerine en cok sebep olan şeye bir adım daha uzaklastığımı hissettim.
Bilinçli olmak her zaman huzur verir, tavsiyemdir :)
Sağlıkla kalın...
12 ekimde yazmışım yukarıdaki yorumu.Birazdan 21 ocak olacak.Bu süre icerisinde hiç nöbet geçirmedim.Daha doğrusu 2 bucuk sene once geçirdiğim hayatimdaki ilk ve tek nöbet dışında bir daha nobet geçirmedim.Ama eeg sonucum iyi çıkmadı ve ilaç dozumu artırdı doktor.Yine bu süreçte girmeyi istediğim 2 işe sağlık raporu yüzünden giremedim.Kendi işimi kurmak zorundayim galiba.Belki öylesi daha iyi olur benim açımdan.
SilBu arada(pandeminin de etkisi var) kendimle daha fazla vakit geçirmeye başladım.Sigarayi bıraktım,evimin bir odasını küçük çaplı bir spor salonu yaptım,ağırlık çalışıyorum.Fazlasıyla bencil ve egoist hareketler sergiliyorum.Kimsenin derdini,sıkıntısını,tribini dinleyemem sonuçta.Çok kalabalıklara da ihtiyacım yok zaten.Tabi tüm bu egoistligin sonuçları da oldu.Hayatimda bir kadın vardı,yollarimizi ayırdık:)
Sonuç olarak fiziken daha saglikliyim,psikolojim daha iyi ve kafam rahat.Böyle bir yıl gecirirsem belki eeg sonuçlarım düzelir kimbilir.
Görüşmek üzere.
Çok iyi kararlar aldığını düşünüyorum. Bencillik olarak düşünme bunu bence.
Sil'ilk defa epilepsiden uzakta' adlı yazımda ben de bana iyi gelen şeylerden bahsetmiştim, bunlardan biri; "Kendine saygı duy, sev." Sen de bunu yapmışsın. Bunlar ihtiyacımız olan şeyler, bize iyi gelen şeyler.
Umarım bu durum eeg sonuçlarına da yansır.
Kendine iyi bakmaya devam et;
31 yaşımda hayatımda ilk kez bayıldım, ambulansla hastaneye götürülmüşüm bilinç kapalı.. Bi çok test sonucu jenerelize nöbet geçirdiğim söylendi, eeg de bipolar ölçümde temporal her iki kısımda sık tekrarlayan dikey dalga görüldü. Sonuç olarak depakin kullanmaya başladım. Birden bire hayatıma girdi bu durum ve korkudan çok sevdiğim alkol ve sigarayı bıraktım. Araç kullanmaktan çekiniyorum. Bir daha olmadı 2aydır falan ama tekrar olur mu diye korkuyorum.. Doktor kimse olur ya da olmaz diye sana garanti edemez, ilacını en Az 1 sene kullanacaksın sonra azaltarak bakacağız nöbet olmazsa diyor.. Zor zor zor..
YanıtlaSilEvet, dediğiniz gibi zor. Ben hayata yeni başlıyorken tanıştım bu hastalıkla. Sizin alıştığınız bir duzeniniz varken, hayatınıza müdahale eden bir şeyle karşılaşmanız daha da zor olmuştur eminim. Hayatınıza müdahaleden kastım, dediğiniz gibi; motorlu araç kullanımının riskli olması, alkolün ilaçlarla etkileşimi vs. Bu konularda ne kadar dikkatli davranır ilaçlarınızın düzenine ne kadar dikkat ederseniz biliyorsunuz ki bu hastalıkla o denli savaşmış olursunuz. İki aydır nöbet yaşamadığınıza sevindim. Umarım yakın zamanda da iyileşirsiniz.
SilKarşınıza çıkan her türlü zorluğa karşı pozitif kalmaya çalışın. Stres, sıkıntı bizlere hiçbir zaman iyi gelmiyor.
Sağlıkla kalın...
Sizlere soru sormak istiyorum, halâ aktif mi bu sayfa?
YanıtlaSilEvet aktif , sorabilirsiniz
SilMerhaba, 1993 doğumlu erkek bir bireyim. Ailede veya geçmişte bir epilepsi öyküm yok.
SilBundan 7 yıl önce üniversiteden 3 arkadaş uyuşturucu madde olan Ecstasy’yi ayda bir gibi kullanmaya başladık.
Bilenler bilir Ecstasy beyindeki serotonin norötransmiter’ini aşırı salınıma uğratarak kişide muazzam enerji ve mutluluk hislerine sebep olur. Tabii etkisi geçtiğinde beyindeki tüm serotonin tükendiği için sonraki birkaç gün boyunca ‘düşüş’ denilen aşırı depresif bir hal ortaya çıkar.
Bu arada yaygın bilinenin aksine serotonin uyarıcı(eksitatör) değil engelleyici(inhibitor) bir nörotransmiterdir. Tıpkı GABA nörotransmiteri (alkolün veya Xanax’ın bizi yatıştırma, rahatlatma sebebi olan norötransmiter) gibi, serotonin de aslında beyinde yatıştırıcı etkiler gösterir. Hatta bazı akademik çalışmalara göre, bazı epilepsi türleri beyindeki GABA eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Serotonin eksikliğinden kaynaklı olabileceğine dair hiç araştırma görmedim.
Bu bilgilerden sonra kendi konuma dönmek istiyorum. Birkaç aylık ecstasy kullanımımdan sonra, yine bir ertesi gün düşüşünde, çok depresif bir haldeyken daha önce şahit bile olmamış ben, birdenbire nöbet geçirmeye başladım. Tipik önce kilitlenme, kasılma, ağızdan köpük gelmesi, müthiş bir baş ağrısıyla kendine gelme, olanları 10-15 dakika sonra hatırlama şeklinde.
Aynı maddeyi kullanmamıza rağmen arkadaşlarımda böyle bir şey yoktu. Bulunduğum yer sebebiyle ambulansla hastaneye kaldırılmışım. Yapılan tüm testler (EEG, MRI, Tomografi) normal çıkmıştı. O günkü doktorum sende epilepsi görünmüyor, canını bir şeye mi sıktın diyip bana SSRI ilaç verdi. Bir süre kullandım ve bıraktım.
O zamanki cahil kafam geçirdiğim nöbeti Ecstasy’ye yormak istemiyordu. Tekrar bu maddeyi kullandım ve sonuç tabii ki aynı. 3-4 gün boyunca süren nöbetler.
Arkadaşlarımda olmayıp bende olması kafamı kurcalıyordu. Bir türlü tek sebebin madde kullanımı olmasını kabullenemiyordum.
Başka görüşler de almak için Ankara’da en ünlü denilebilecek iki profesöre daha gittim. İkisi de ecstasy ile pek alakalı olacağını zannetmediğini, bende yatkınlık olduğunu ve anti-epileptik kullanmam gerektiğini söylediler. İkinci gittiğim profesör Keppra ilacı ile birlikte asabiyet yapar diye bir SSRI yazdı. İlaçları kullanmaya başladım. Zaten nöbet geçirmem de durdu.
Kendimi doktorların da etkisiyle, testlerde görünmeyen bir epilepsi hastası olduğuma inandırmıştım artık.
Yukarıda biraz kısa anlattım ama her Ecstasy sonrasında nöbet olmuyordu. Ya da her nöbet olduğunda ecstasy kullanmış olmuyordum yakın zamanda. O yüzden tamamen bu maddeye yormak istemedim. Her neyse Keppra ile Lustral 100 aynı anda kullanmaya başladım.
2 ay sonra antidepresan’ı (SSRI) cinsel sorunlar oluşturduğu gerekçesiyle bırakmak istedim. Birkaç gün sonra o da ne? Nöbet zamanlarındaki aura’lar geri gelmeye başlamıştı yavaş yavaş. Korku ve kilitleneceğim hissi, ya şimdi olursa, yanımdaki insanlar falan, aura’ya kapıldın mı o an “olumsuz” düşüncelere kilitleniyorsun ve sonucu genellikle nöbet oluyor. Sayısı toplam belki 10’u bulmayan nöbetten bu tecrübeleri edindim.
SilArtık kafamda bir şeyler oturmaya başlamıştı. SSRI bıraktığımdan beri nöbet geçirmeye tekrar yaklaşıyordum. Bunu hissediyordum. En çok da kafamdaki “olumsuz” şeyleri kovamamaktan anlıyordum. Anlamıştım ki ben ecstasy kullanarak tükettiğim serotonin’ler yüzünden nöbet geçirmeye başlamıştım ve SSRI bunu düzeltiyordu.
Derhal radikal bir kararla anti-epileptik ilaç olan Keppra’yı bırakıp Lustral 100’e geri başladım. Beklediğim gibi oldu ve ne aura, ne olumsuz düşünceler, bu düşüncelere kilitlenip kalmalar, ve asla çıkamayacakmış hissi gibi hisler hemen ortadan kayboldu. Normale dönmüştüm hemen.
Sonuç olarak bir daha nöbet geçirmedim. Şimdi daha hafif bir ilaca geçsem de (Prozac) hala SSRI kullanıyorum. İyi de geliyor.
Artık eminim ki benim nöbet öyküm serotonin eksikliğinden oldu. Bunu ben kendim deneme yanılma yoluyla öğrenip kendimi tedavi ettim. Ve aslında ilk gittiğim, “sen canını bir şeye mi sıktın” diyip SSRI veren doktor doğru teşhisi koymuştu. Literatürde epilepsi için bir tedavi yöntemi olarak görülmeyen SSRI türü ilaçlar benim sorunumu tamamen ortadan kaldırdı.
Ben epilepsi’nin tıpta henüz çok yolu olduğunu, uygulanan tedavilerin ezbere olduğunu, hakkında çok da bir şey bilinmediğini düşünüyorum.
Kimseyi ilaca yönlendirecek uzmanlıkta biri değilim fakat dileyen deneyebilir. Bende işe yaradı. Herkese geçmiş olsun.
Merhaba,
SilHikayeni paylaştığın için teşekkür ederim.
Herkesin epilepsisinin çıkış noktası farklıdır.
Doktorlar ilk başta bunu bulmaya çalışır ki ona göre tedavi sürecine karar versin. Eğer ona ulasamazlarsa denemeye başlarlar. Artık hangisi yararsa... Bu benim de canımı sıkıyor. Ama maalesef yapacak bir şey yok. Sen şanslısın ki çıkış noktanı görebilmiş doktor. Kendi kendini dinleyerek, bunyenin ne istediğine kulak vererek sana iyi gelen şeyi keşfetmeyi başarmışsın bu harika bir şey. Benim çıkış noktam maalesef bulunamadı. İlaç deneyenlerdenim ne yazık ki.
Seni savunmasız bırakan o aura hissini çok iyi bilirim. Umarım bir daha hissetmene sebep olacak bir şey yaşamazsın.
Sağlıkla kal, sevgiler...
Ben 2 yıl önce beyin çatlaması sonucu beyin ameliyatı oldum belime şant takıldı ameliyat öncesi dalma seklinde olan epilepsim şimdi kasılmalar halinde nöbet geçiriyorum 15 yaşımda bipolar teşhisimde vardı ama şu zamana kadar çok sıkıntı vermiyordu şu an 44 yaşındayım mani dönemlerin epilepsiyle birlikte çok zor geçiyor hareketsiz yapamıyorum uyku uyumak yok ama epilepsi nöbeti mi sokaklarda kötü bir şekilde geçiriyorum depresyon dönemlerin evde zaten en azından evde biraz daha zararsız geçiyor nobetlerim bu arada 18 yaşımdan beri esnafım bipolar sadece zararsızdı hatta eğlenceli gibiydi şu an ne yapacağımı bilmiyorum ailem sürekli tedirgin esnaflığımı oğluma ve eşime devrettim ama bitik bir haldeyim yardımcı olacak bir doktora ihtiyacım var böyle yasamaktansa ölmek çok daha iyi ya iyilestirin yada ötönazi yapın istiyorum
YanıtlaSil